Licytacja komornicza – czy warto kupić samochód od komornika?

Samochód zajęty przez komornika często trafia na aukcję, jeśli dłużnik nie zdąży spłacić zobowiązania w wyznaczonym terminie. Może być ona okazją do nabycia auta w niskiej cenie, choć na specyficznych warunkach. Jak działają licytacje komornicze? Wyjaśniamy, w jaki sposób można kupić pojazd od komornika i czy warto to zrobić!

Co to jest licytacja komornicza i gdzie ją znaleźć?

Kiedy komornik zajmuje nieruchomość lub ruchomość dłużnika, trafia ona po jakimś czasie do sprzedaży w celu pokrycia należności, których domaga się wierzyciel. Ma ona formę publicznej aukcji i nosi miano licytacji komorniczej. Takie wydarzenia w ramach postępowania egzekucyjnego dotyczą często mieszkań czy domów. Na aukcjach można kupić też inne dobra, np. antyki, sprzęt rtv lub agd czy samochody.

W przypadku aut, pod młotek trafiają często prawdziwe okazje – wyceniona przez rzeczoznawcę cena wywoławcza jest stosunkowo niska w porównaniu do wartości rynkowej. Oczywiście licytację trzeba najpierw wygrać i posiadać odpowiednią ilość pieniędzy na pokrycie kupna pojazdu. Nie zawsze istnieje możliwość uzyskania wymaganej sumy na zakup używanego auta, bez względu na to, od kogo je nabywamy. Istnieje jednak wyjście z tej sytuacji w postaci pożyczki na samochód, gdzie można uzyskać dofinansowanie na wóz nawet do 100 000 zł.

Gdzie szukać licytacji komorniczych? Najwięcej ogłoszeń znajduje się na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej. Obwieszczenia o sprzedaży udostępniają także sądy czy nawet lokalne gazety. Aukcje samochodów od komornika mogą być przeprowadzane bezpośrednio w jego biurze lub we wcześniej wskazanym miejscu. Istnieją też e-licytacje w formie elektronicznej. Pojawiają się na nich pojazdy należące bezpośrednio do dłużników, ale też samochody w leasingu, jeśli firma leasingowa nie zareaguje odpowiednio wcześnie na fakt wzięcia pod młotek takiej ruchomości.

Gdy szukamy konkretnego modelu samochodu, możemy skorzystać z wyszukiwarki aut na wcześniej wspomnianej witrynie KRK. Użyjemy tam szczegółowych filtrów wyszukiwania:

• typ mienia – ruchomość lub nieruchomość,
• kategoria – np. samochód osobowy (jeśli wybierzemy tę kategorię, to zostaną wyświetlone dodatkowe pola dotyczące interesującej nas marki, pojemności silnika itd.),
• data i miejsce licytacji,
• cena wywoławcza – kwota, od której zaczyna się licytacja,
• liczba licytowanych przedmiotów,
• licytacja w trybie elektronicznym – usługa uruchomiona została stosunkowo niedawno, dowiesz się o niej więcej w dalszej części tego artykułu),
• kancelaria – podmiot, który prowadzi licytację,
• data publikacji obwieszczenia i rozpoczęcia licytacji,
• suma oszacowania – przewidywana wartość przedmiotu wycenionego przez rzeczoznawcę samochodowego,
• VAT – możemy zaznaczyć, czy szukamy dobra, który nie podlega podatkowi VAT,
• typ licytacji – pierwsza, druga lub obie.

Zasady licytacji komorniczej samochodu

W przypadku licytacji komorniczych obowiązują określone zasady. Dotyczy to także aukcji samochodów od komornika. Do wzięcia udziału w sprzedaży publicznej nie są uprawnieni:

• komornik,
• dłużnik,
• małżonek dłużnika lub komornika,
• dzieci, rodzice, rodzeństwo komornika czy dłużnika,
• osoby opieszałe.

Ostatnia pozycja z listy może na początku wywołać lekki uśmiech. Tak określa się jednak osoby, które wcześniej wygrały licytację, a nie opłaciły potrzebnej sumy do nabycia samochodu. Przed samą aukcją może być konieczne opłacenie rękojmi, inaczej zwanej wadium (więcej w dalszej części tekstu). Co ważne, zakup auta w ten sposób ma charakter nabycia pierwotnego – jeśli ciążyły na nim przewłaszczenie na zabezpieczenie lub zastaw rejestrowy, to są automatycznie kasowane. Tradycyjna licytacja komornicza ma charakter otwarty – każdy może przyjść na nią w charakterze widza. Jest przeprowadzana w formie ustnej – komornik podaje cenę wywoławczą i wzywa do aukcji. Uczestnicy przebijają swoje oferty. Gdy nikt nie będzie chciał podnieść aktualnej stawki, prowadzący kończy aukcję i dokonuje przybicia. Wygrywa najwyższa zaproponowana oferta.

Zwycięzca musi zapłacić całość kwoty sprzedaży od razu, jeśli jej wartość nie przekracza 500 zł (co zdarza się rzadko, jednak jest możliwe). W przypadku większych sum tego samego dnia wystarczy 20 proc. ostatecznej ceny, a resztę wpłaca się następnego dnia do kancelarii lub na wskazany rachunek bankowy – trzeba przy tym uważać, aby nie zlecić przelewu na złe konto. Jeśli kupujący tego nie zrobi, przepada jego wadium. W aukcjach można też wziąć udział w formie elektronicznej. Są one dostępne od 2020 roku a o ich przeprowadzenie wnioskuje już sam dłużnik – działa na zasadzie podobnej do jednego z najpopularniejszych serwisów aukcyjnych w Polsce.

Kupno auta od komornika na licytacji a wadium

Wadium jest rodzajem zabezpieczenia na wypadek, gdy uczestnik aukcji wygrywa samochód, ale ostatecznie nie chce go kupić. Rękojmia nie jest wymagana, gdy oszacowana wartość auta jest mniejsza niż 5 000 zł. Poniżej tej kwoty to podstawowy warunek wzięcia udziału w aukcji.

Wadium wynosi zwykle 10 proc wartości samochodu. Jej dokładna wysokość, termin oraz sposób wpłaty określa obwieszczenie o danej licytacji. Rękojmię można wpłacić przelewem na podany numer konta, gotówką w biurze komornika lub przez złożenie książeczki oszczędnościowej z upoważnieniem do podjęcia wkładu w określonej wysokości. Dziś najczęściej wybierany jest jednak przelew, choć zdarzają się opcje zrealizowania przekazu pocztowego. Przy wpłacaniu wadium liczy się zaksięgowanie kwoty przez komornika (najpóźniej w dniu poprzedzającym licytację), a nie data jego wysłania. Przy wpłacie na konto przelewem należy go odpowiednio zatytułować – sygnaturą sprawy lub wg. wytycznych w ogłoszeniu.

Jeśli wygraliśmy licytację samochodu, rękojmia jest odejmowana od ostatecznej ceny auta. Reszta uczestników otrzymuje jej zwrot, zwykle w terminie 3 lub 7 dni od terminu aukcji. To samo dzieje się w sytuacji, gdy licytacja zostanie odwołana, unieważniona lub nikt jej nie wygra. Aby dostać zwrot, może być konieczne napisanie oświadczenia. Przed przystąpieniem do aukcji warto przeczytać regulamin – niektóre licytacje komornicze zaznaczają, że wadium nie będzie zwracane w określonych przypadkach. Rękojmia przepada bezpowrotnie, jeśli wygraliśmy przetarg, a nie wpłaciliśmy pieniędzy za zakup auta.

Podatek za pojazd z aukcji komorniczej

Przed zmianą przepisów licytacje komornicze były zwolnione z podatku PCC, jednak od 2016 roku zaczął on dla nich obowiązywać. Po zakupie auta od komornika trzeba wysłać do Urzędu Skarbowego deklarację w postaci druku PCC-3 za samochód.

Co ważne, podatku nie zapłacimy, jeśli wygraliśmy licytację auta o wartości mniejszej niż 1 000 zł. Obecnie PCC dla rzeczy ruchomych wynosi 2 proc., jednak kara za niewywiązanie się z obowiązku jest bardzo wysoka. Warto wspomnieć, że PCC nie dotyczy pojazdów sprowadzanych z innych krajów, np. samochodu kupionego z Niemiec.

Czy warto kupić samochód na licytacji komorniczej?

Z jednej strony aukcja komornicza samochodu pozwala na znalezienie prawdziwej okazji cenowej. W przypadku takich aut trzeba jednak uważać na stan techniczny. Istnieje tu pewne ryzyko – nie można dokładnie obejrzeć pojazdu, a bazuje się tylko na podstawie informacji z ogłoszenia i zdjęć. Jeśli decydujemy się na dwuślad od komornika, lepiej jest celować w najmniej awaryjne auta według rankingów niezawodności samochodów.

To jednak nie koniec możliwych niespodzianek – dłużnik może zaskarżyć czynności komornika, np. powołując się na nieprawidłowe przeprowadzenie aukcji. A w takim wypadku sprawa trafia do sądu i trzeba będzie bardzo długo czekać na wygrany w ten sposób samochód, aż wymiar sprawiedliwości wyda swój wyrok. Dodatkowo licytacje komornicze mają to do siebie, że nie uznają reklamacji. Jeśli jednak uda nam się kupić auto od komornika w dobrym stanie technicznym i w niskiej cenie, nie pozostaje nic innego, jak zarejestrowanie takiego samochodu używanego.