Użyczenie to forma przekazania drugiej osobie danej rzeczy na określony czas. Transakcja ta jest bezpłatna, czyli żadna ze stron nie ponosi kosztów użyczenia. Warto jest sporządzić umowę użyczenia, aby nie było nieporozumienia w momencie jej rozwiązania. Pamiętajmy, że użyć możemy nie tylko lokal, ale np. samochód. Wtedy warto napisać umowę użyczenia samochodu, w której ustalone zostaną warunki działania.
Co to jest użyczenie?
Użyczenie to przekazanie komuś pewnej rzeczy należącej zwykle do nas na określony czas. Przekazanie rzeczy odbywa się za darmo, co stanowi przeciwieństwo np. dzierżawy.
Warunki użyczenia znajdują się w art. 710 Kodeksu Cywilnego, który mówi: “Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy”.
Użyczenie często mylone jest z pożyczeniem, które dotyczy np. pożyczki pod zastaw oferowanej przez instytucje pozabankowe. Zwróćmy więc uwagę na zapisy szczególnie w momencie podpisywania umów.
Umowa użyczenia – strony umowy, przedmiot i okres trwania
Użyczając komuś dany przedmiot warto jest sporządzić umowę, w której zostaną zawarte warunki transakcji. Choć użyczenie jest darmowe, warto zaznaczyć w dokumencie np. to, w jakim stanie dana rzecz została przekazana drugiej osobie. Pamiętajmy, że nie musimy być właścicielami przedmiotu, który użyczamy.
Umowa użyczenia może zostać zawarta ustnie. Warto jednak sporządzić ją na piśmie, tak jak ma to miejsce w przypadku umowy pożyczki pochodzącej od firm pozabankowych. W umowie użyczenia powinno zawrzeć się informacje dotyczące:
- stron umowy, czyli osób przekazujących sobie daną rzecz;
- okresu użyczenia, czyli czasu, na jaki dana rzecz została przekazana drugiej osobie;
- przedmiotu użyczenia, czyli przekazanej drugiej osobie rzeczy i jej stanu.
Użyczenie a podatek
Warto wiedzieć, czy użyczając komuś daną rzecz lub posiadając rzecz użyczoną należy odprowadzić od niej podatek, co jest obowiązkiem np. w przypadku sięgania po jeden z licznych rodzajów pożyczek – pożyczkę od rodziny.
Umowa użyczenia nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Osoba biorąca w posiadanie dany przedmiot ponosi zwykle koszt utrzymania pożyczonej rzeczy (np. zakup paliwa do samochodu). Koszty te nie są zwracane przez osobę użyczającą. Jeśli wystąpiła większa i kosztowna awaria, koszty jej naprawy należy skonsultować z użyczającym.
Pamiętajmy jednak, że jeśli użyczamy jakiś przedmiot osobie niebędącej członkiem naszej rodziny, musimy zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych, a umowę wykazać w rocznym rozliczeniu podatkowym.
Rozwiązanie umowy użyczenia – warunki?
Umowa użyczenia traci ważność w dniu, który został ustalony w umowie, w momencie, gdy biorący wykorzysta rzecz w sposób określony w umowie lub upłynie czas, w którym przedmiot mógłby być wykorzystany. Po zakończeniu tego okresu użyczoną rzecz należy oddać. W przypadku jej przywłaszczenia sprawa trafia do sądu.
Istnieją sytuacje, kiedy użyczony przedmiot możemy zwrócić wcześniej, niż zakłada umowa.
Następuje to poprzez rozwiązanie tejże umowy, co przypomina poniekąd rozwiązanie umowy pożyczkowej. Jest to jednak zdecydowanie szybsze działanie i może nastąpić, gdy:
- rzecz jest użytkowana niezgodnie z jej przeznaczeniem i w sposób sprzeczny z wcześniejszymi ustaleniami;
- biorca oddał przedmiot umowy osobie trzeciej, bez wcześniejszego porozumienia z właścicielem;
- użyczający zażąda zwrotu rzeczy, ponieważ stanie się mu ona niezbędna z powodów nieprzewidzianych w umowie.
Umowa użyczenia samochodu – kiedy?
Młodzi kierowcy, którzy nie mają jeszcze potrzeby zakupienia na własność samochodu lub nie wiedzą, na jaki pierwszy samochód się zdecydować, mogą go pożyczyć. W tym celu przyda się umowa użyczenia samochodu. Powinny zostać w niej ustalone warunki użyczenia, czyli informacje dotyczące tego, jaki samochód zostanie użyczony i na jak długo.
Pamiętajmy, aby szczegółowo opisać zastany stan pojazdu, aby nie było później nieporozumienia w momencie zakończenia umowy i zwrotu użyczonej rzeczy. Bądźmy świadomi również tego, że nie musimy być prawnymi właścicielami rzeczy, którą chcemy drugiej osobie użyczyć.
