Czym jest ryzyko kredytowe i jak można je ograniczyć?

Na wysokość oprocentowania pożyczki lub kredytu wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest ryzyko kredytowe, które dla każdego kredytobiorcy jest zupełnie inne. Co na nie wpływa? Jak je zminimalizować? Sprawdź.

Co to jest ryzyko kredytowe? Rodzaje ryzyka kredytowego

Każdy, kto zaciągał pożyczkę pod zastaw samochodu, kredyt hipoteczny lub inne zobowiązanie, zetknął się z pojęciem ryzyka kredytowego. Co ono oznacza? Określa zagrożenie związane z tym, że jedna ze stron – pożyczkodawca lub pożyczkobiorca – może nie wywiązać się ze swoich zobowiązań, które zostały zawarte w umowie. Istnieją cztery rodzaje ryzyka kredytowego:

• ryzyko aktywne,
• ryzyko pasywne,
• ryzyko indywidualne (pojedyncze),
• ryzyko łączne (portfelowe).

Aktywnym ryzykiem nazywamy prawdopodobieństwo niewypełnienia przez pożyczkobiorcę warunków umowy pożyczki bez zaświadczeń bądź kredytu. Z tego powodu instytucje pozabankowe przydzielające np. pożyczkę sprawdzają zdolność kredytową potencjalnego pożyczkobiorcy. Pasywne ryzyko kredytowe to sytuacja odwrotna. Oznacza niebezpieczeństwo związane z tym, że instytucja nie będzie w stanie pozyskać środków na udzielenie pożyczonych kredytów. Taka sytuacja może zajść w związku z kryzysem wizerunkowym banku – kiedy klienci instytucji wypłacają złożone w nich depozyty.

Pojedyncze ryzyko kredytowe stanowi możliwość wystąpienia sytuacji, w której pożyczkobiorca nie spłaci kredytu w pełni bądź zrobi to w późniejszym terminie niż ten wskazany w harmonogramie spłaty. Natomiast ryzyko kredytowe portfelowe jest uzależnione od wszystkich ryzyk indywidualnych podjętych przez instytucję finansową.

Czynniki, jakie mogą mieć wpływ na ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe oblicza się na podstawie zdolności kredytowej i historii pożyczkodawcy w Biurze Informacji Kredytowej. Zarówno banki, jak i firmy pożyczkowe sprawdzając zdolność kredytową swoich klientów, biorą pod uwagę kilka różnych czynników. Aby obliczyć zdolność finansową konsumenta, firmy pożyczkowe sprawdzają wysokość wszystkich przychodów klientów oraz wszystkie spłacane przez nich zobowiązanie i wysokość miesięcznych wydatków. Dodatkowo sprawdzają wiek i wykształcenie pożyczkobiorcy.

Metody ograniczania ryzyka kredytowego

Zbyt wysokie ryzyko kredytowe może przełożyć się na utratę kapitału przez instytucję finansową. Natomiast zachwianie płynności finansowej i wypłacalności przedsiębiorstwa może przyczynić się do upadłości banku. Dlatego banki wykorzystują różne sposoby ograniczania ryzyka. Do najważniejszych metod minimalizowania należą:

• analiza zdolności kredytowej konsumenta – ocenie podlega wysokość zarobków i forma zatrudnienia konsumenta, jego sytuacja materialna,
• weryfikacja wiarygodności kredytowej klienta – historia kredytowa w BIK,
• indywidualne warunki umowy kredytowej dla każdego klienta – osoby mniej wiarygodne mogą otrzymać kredyt na niższą kwotę i na nieco gorszych warunkach niż ten, o który wnioskują,
• ubezpieczenie kredytu przez kredytobiorcę – to korzystne rozwiązanie z punktu widzenia bezpieczeństwa pożyczania. Jeżeli klient z określonych powodów nie będzie mógł dokonać spłaty kredytu, firma ubezpieczeniowa gwarantuje spłatę zobowiązania,
• tworzenie rezerw bankowych – gromadzenie kapitału należącego do banku, który pozwoli pokryć ewentualne straty.

Innym sposobem na zminimalizowanie ryzyka kredytowego jest również zabezpieczenie. Pomoc poręczyciela przy wzięciu pożyczki czy zabezpieczenie pożyczki autem może wiązać się z lepszymi warunkami umowy. W takiej sytuacji w razie trudności finansowych, pożyczkodawca ma większą pewność, że zobowiązanie zostanie zwrócone terminowo.

Jak zbudować wiarygodność kredytową, aby zmniejszyć ryzyko kredytowe?

Jeśli planujemy zaciągnięcie zobowiązania, powinniśmy pamiętać, że odpowiednia zdolność kredytowa pomoże nie tylko w spłacie zobowiązania. Pozytywna historia w BIK i odpowiednie zarobki wpływają także na RRSO pożyczki. Na poprawę naszej sytuacji finansowej wpłynie:

• terminowa spłata poprzednich zobowiązań,
• zrezygnowanie z nadmiernej liczby zobowiązań,
• zwiększenie przychodów – np. poprzez lepiej płatną pracę bądź pracę dorywczą,
• stworzenie oszczędności na wkład własny (w przypadku kredyty hipotecznego).

Jeśli jeszcze nie posiadamy historii w Biurze Informacji Kredytowej – warto świadomie ją stworzyć. Wystarczy w tym celu wziąć niewielką pożyczkę ratalną bądź kupić na raty sprzęt elektroniczny.